Szanowni Państwo,

Informujemy iż, zakończony został Projekt OrgSafety „Wprowadzenie innowacyjnej, taniej i przyjaznej środowisku metody higienizacji odpadów organicznych umożliwiającej ich wykorzystanie w nawożeniu”, realizowany w ramach Strategicznego Programu Badań Naukowych i Prac Rozwojowych GOSPOSTRATEG III, organizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Program miał na celu opracowanie nowatorskiej metody biologicznej higienizacji osadów ściekowych pochodzących z oczyszczalni ścieków komunalnych oraz pofermentów pochodzących z biogazowi rolniczych. Projekt był realizowany w okresie od stycznia 2021 roku do grudnia 2024 roku przez konsorcjum składające się z czterech podmiotów: PIWet-PIB, pełniący rolę lidera projektu, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – lidera merytorycznego,  Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG-PIB) oraz Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki. Do realizacji projektu włączyli się także : Biogazownia Rolnicza w Koczale należąca do Goodvalley Agro S.A. w Przechlewie, Oczyszczalnia Ścieków Przedsiębiorstwa Usług Inżynieryjno Komunalnych Spółka z o.o. w Sokołowie Podlaskim oraz Oczyszczalnia Ścieków w Puławach Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji „Wodociągi Puławskie” Sp. z o.o.

Podstawową ideą projektu była fito-sanityzacja, czyli wykorzystanie naturalnych zdolności niektórych gatunków roślin do eliminowania patogenów glebowych poprzez rozwój systemu korzeniowego i wytwarzanie specyficznych związków chemicznych. Rośliny te, wysiewane na pryzmach z osadami ściekowymi i pofermentami, miały stymulować rozwój mikroorganizmów glebowych oraz inicjować naturalne procesy rozkładu i neutralizacji mikroorganizmów chorobotwórczych. Dodatkowo, poprzez przyoranie biomasy roślinnej, uzyskiwano efekt wtórny – wzbogacenie podłoża w substancję organiczną i dalsze pogłębianie efektów sanitarnych.

Projekt OrgSafety wnosi istotny wkład w rozwój wiedzy i praktyki w zakresie zagospodarowania odpadów organicznych w Polsce. W wymiarze naukowym badania dostarczyły nowych danych dotyczących przeżywalności patogenów w różnych warunkach środowiskowych, a także skuteczności biologicznych metod ich eliminacji. Wymiar ten ma istotne znaczenie dla rozwoju agrobiotechnologii, fitopatologii oraz chorób środowiska. Ponadto, projekt przyczynił się do opracowania narzędzi i technologii, które mogą być wdrażane w praktyce przemysłowej.

W ujęciu gospodarczym OrgSafety stanowi realną alternatywę dla kosztownego i energochłonnego procesu spalania osadów. Zamiast tego proponuje się model oparty na recyklingu biologicznym, który jest tańszy, bardziej ekologiczny i zgodny z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Dzięki opracowanej metodzie możliwe jest nie tylko unieszkodliwienie niebezpiecznych składników osadów, ale także ich zamiana w pełnowartościowy nawóz organiczny.

OrgSafety jest zatem przykładem nowoczesnego podejścia do problemów środowiskowych i sanitarnych, łączącego wiedzę naukową, potrzeby przemysłu/rolnictwa  i wyzwania społeczne. Projekt ten pokazuje, że nawet najbardziej problematyczne odpady mogą być przekształcone w zasób, jeśli zostaną odpowiednio potraktowane z wykorzystaniem potencjału natury i technologii.

W ramach projektu przeprowadzono 2 kursokonferencje dla osób zawodowo zajmujących się zagospodarowywaniem odpadów (operatorzy oczyszczalni ścieków komunalnych, operatorzy biogazowni rolniczych, przedstawiciele właściwych inspekcji, przedstawiciele właściwych władz oraz przedstawiciele nauki). Kursokonferencje odbyły się w PIWet-PIB w Puławach i MRiRW  w Warszawie.

Efektem projektu jest m.in. opracowana instrukcja fitosanityzacji osadów ściekowych i pofermentów z biogazowni rolniczych. Instrukcja ta opublikowana została na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi pod adresem:

https://www.gov.pl/web/rolnictwo/instrukcja-przeprowadzenia-procesu-oczyszczania-komunalnych-osadow-sciekowych-i-pofermentow-z-biogazowni-rolniczych-metoda-fitosanityzacji

W Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, PIWet-PIB oraz IUNG-PIB  dostępne są ulotki reklamujące wyniki projektu OrgSafety:

Ulotka 1 strona – pobierz (plik JPEG, 8.82MB)

Ulotka 2 strona – pobierz (plik JPEG, 11.3 MB)

W dniu 7 sierpnia 2025 r. przedstawiciele Dyrekcji Instytutu w osobach prof. Stanisława Winiarczyka oraz prof. Mirosława Polaka złożyli wizytę w Weterynaryjnym Instytucie Badawczym (VRI) w Brnie, Czechy.

W spotkaniu wzięli udział kierownicy i pracownicy działów i grup badawczych, w tym: dr Jan Bernardy (kierownik działu PR), dr Jan Matiašovic (Dział chorób zakaźnych i medycyny prewencyjnej), dr Josef Mašek (Dział farmakologia i toksykologii), mgr Magdalena Crhánova (Dział mikrobiologii i oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe), Věra Fichtelová (Dział chorób zakaźnych i medycyny prewencyjnej) i mgr Halina Černohorská (Dział genetyki i biotechnologii rozrodu), którzy przedstawili kluczowe obszary badawcze w zakresie chorób zakaźnych, farmakologii, mikrobiologii, wirusologii, mikrobiomu, genetyki i innych działań instytutu. Dyrektor VRI, Dr Martin Faldyna przedstawił zakres funkcjonowania Weterynaryjnego Instytutu Badawczego z Brna. W części poświęconej naszej jednostce prof. Polak przedstawił działalność PIWet-PIB, w tym aktywność krajowych laboratoriów referencyjnych, programy badawcze (np. Horyzont Europa) oraz infrastrukturę, w tym nową zwierzętarnię konwencjonalną.

Prezentacje przedstawicieli obydwu instytutów były wstępem do dyskusji na temat możliwych obszarów i form współpracy. Szczególnie cennym efektem spotkania będzie możliwość skorzystania z doświadczeń pracowników VRI we wdrażaniu zasad GLP w pracy doświadczalnej prowadzonej w ramach zwierzętarni konwencjonalnej PIWet-PIB. Obie strony zgodziły się utrzymywać i rozwijać kontakty naukowe, a Dyrektor Faldyna został zaproszony do złożenia rewizyty w Instytucie w Puławach jesienią br. Po zakończeniu oficjalnego programu, goście zwiedzili zwierzętarnię VRI, gdzie zapoznali się z prowadzonymi tam badaniami eksperymentalnymi na zwierzętach laboratoryjnych i hodowlanych. Przewodnikami byli dr Edita Jeklova i Marie Sobotkova.

Wizyta ta stanowiła cenną okazję do zapoznania się z zasadami funkcjonowania obydwu jednostek i pozwoli kontynuować współpracę między obiema instytucjami w dziedzinie badań, rozwoju i diagnostyki  chorób zakaźnych zwierząt oraz bezpieczeństwa żywności pochodzenia zwierzęcego.

On 7 August 2025, representatives of the Institute’s Directorate, in the persons of Prof. Stanisław Winiarczyk and Prof. Mirosław Polak, paid a visit to the Veterinary Research Institute (VRI) in Brno, Czech Republic.

The meeting was attended by the heads and staff of the research departments and groups, including: Dr Jan Bernardy (Head of the PR Department), Dr Jan Matiašovic (Department of Infectious Diseases and Preventive Medicine), Dr Josef Mašek (Department of Pharmacology and Toxicology), Ms Magdalena Crhánova (Department of Microbiology and Antimicrobial Resistance), Věra Fichtelová (Department of Infectious Diseases and Preventive Medicine) and Halina Černohorská, M.Sc. (Department of Genetics and Reproductive Biotechnology), who presented key research areas in infectious diseases, pharmacology, microbiology, virology, microbiome, genetics and other activities of the institute. VRI Director Dr Martin Faldyna presented the scope of the Brno Veterinary Research Institute. In the section devoted to our Institute, Prof. Polak presented the activities of PIWet-PIB, including the functioning of national reference laboratories, research programmes (e.g. Horizon Europe) and infrastructure, including the new conventional animal house.

Presentations by representatives of both institutes were an introduction to discussions on possible areas and forms of cooperation. A particularly valuable outcome of the meeting will be the opportunity to benefit from the experience of VRI staff in implementing GLP principles in experimental work carried out within PIWet-PIB’s conventional animal house. Both sides agreed to maintain and develop scientific contacts, and Director Faldyna was invited to pay a visit to the Institute in Puławy this autumn. After the official programme, the guests visited the VRI animal house, where they were introduced to the experimental research work conducted there on laboratory animals and livestock. The guides were Dr. Edita Jeklova and Marie Sobotkova.

The visit provided a valuable opportunity to learn more about the functioning of both Institutes and will allow further cooperation between the two institutions in the field of research, development and diagnosis of infectious animal diseases and food safety of animal origin.

W dniach 6–8 sierpnia 2025 r. Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach gościł delegację naukowców z Kazachskiego Naukowo-Badawczego Uniwersytetu Weterynaryjnego (KazNARU) w Ałmaty.

W skład delegacji weszli:

• prof. Urzhan Omarbekova
• prof. Assilbek Mussoyev
• lek. wet. Aidar Mukhametkaliyev

Podczas pobytu goście odwiedzili:

• Dział Wirusologii i Chorób Wirusowych Zwierząt
• Dział Bakteriologii i Chorób Bakteryjnych Zwierząt
• Dział Naukowego Wsparcia Potencjału Badawczego

Delegaci zapoznali się z działalnością Instytutu oraz infrastrukturą badawczo-diagnostyczną. W trakcie spotkań przedstawiciele obu instytucji omówili perspektywy dalszej współpracy naukowej, ze szczególnym uwzględnieniem badań nad grypą ptaków, rzekomym pomorem drobiu oraz metapneumowirusami ptaków.

Wizyta stanowiła kolejny etap w rozwijaniu relacji pomiędzy PIWet-PIB w Puławach a KazNARU w Ałmaty. Współpraca została zapoczątkowana wspólnymi działaniami w zakresie badań nad enzootyczną białaczką bydła i ma na celu dalsze wzmacnianie potencjału naukowego obu ośrodków.