Program Horyzont Europa HORIZON-HLTH-2023-TOOL-05-08 „Pandemic Information to Support Rapid Response (PAIR)” 01.01.2024 – 31.12.2028

Osoba koordynująca projekt w PIWET-PIB: prof. dr hab. Katarzyna Domańska-Blicharz

Środki finansowe: 166 687,28 €

Link do projektu: https://cordis.europa.eu/project/id/101133191/pl

PAIR (PAndemic Information to support rapid Response) to pięcioletni projekt finansowany przez UE, koordynowany przez Uniwersytet Kopenhaski, którego celem jest wzmocnienie modelu One Health poprzez opracowanie innowacyjnych narzędzi diagnostycznych i modelowania epidemiologicznego. Wśród partnerów projektu znajduje się Państwowy Instytut Weterynaryjny-Państwowy Instytut Badawczy (PIWet).

W projekcie bierze udział 20 partnerów z 7 różnych krajów. Celem PAIR jest zwiększenie zdolności reagowania w krajach europejskich na przyszłe pandemie poprzez integrację zaawansowanych systemów diagnostycznych POC oraz modeli epidemiologicznych i prognostycznych RISK opartych na sztucznej inteligencji i uczeniu maszynowym.

Rola PIWet w projekcie to testowanie opracowanego narzędzia diagnostycznego do wykrywania wirusów grypy oraz beta-koronawirusów w próbkach od zwierząt.

Pandemia SARS-CoV-2 pokazała dramatyczny wpływ pandemii na zdrowie publiczne. Podkreśliła również potrzebę przejrzystego, szybkiego i świadomego podejmowania decyzji aby adekwatnie reagować na sytuacje zagrożenia zdrowia publicznego. Zasadnicze znaczenie dla poprawy procesu podejmowania decyzji i wzmocnienia zaufania publicznego ma posiadanie wiarygodnych narzędzi diagnostycznych i prognostycznych, które w szybki  sposób dostarczą niezbędnych informacji.

PAIR podejmuje to wyzwanie, uruchamiając dwa innowacyjne, współdziałające ze sobą narzędzia:

PANPOC, opracowanie aparatu POC do szybkiego wykrywania wirusów RNA układu oddechowego o potencjale pandemicznym w próbkach od ludzi, zwierzęcych i środowiskowych;

PANRISK, model epidemiologiczny oparty na przetwarzaniu danych pochodzących z nadzoru diagnostycznego i badań genetycznych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego. Model będzie przetwarzał zarówno dane z ogólnodostępnych zasobów internetowych, jak i wyniki analiz przeprowadzonych przez partnerów projektu. Na podstawie tych danych, przestrzennej (mapowanie geograficzne) i czasowej obecności i ewolucji wirusów docelowych, PANRISK umożliwi ocenę ryzyka pandemii.

Narzędzia PANPOC i PANRISK zostaną zwalidowane poprzez ich bezpośrednie wykorzystanie przez lekarzy weterynarii i laboratoria kliniczno-diagnostyczne w Danii, Francji, Łotwie, Hiszpanii, Włoszech i Polsce. W tym kontekście Dział Wirusologii i Chorób Wirusowych Zwierząt PIWet-PIB będzie współpracował nad walidacją aparatu PANPOC w dziedzinie weterynarii, jako docelowym narzędziu terenowym do wykrywania odzwierzęcych wirusów grypy i beta-koronawirusa w próbkach zwierząt gatunków hodowlanych i dzikich.

Projekt ten uzyskał finansowanie Unii Europejskiej ramach programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa” (2021-2027) nr 101133191.